Vermoedens boekhoudfraude bij eFishery oorzaak negatief rendement ASN Biodiversiteitsfonds over 2024
Eind december 2024 daalde plotseling de waarde van het ASN Biodiversiteitsfonds. Tegen de verwachting in, sloot het fonds het jaar af met een negatief rendement. Dit kwam door vermoedens van boekhoudfraude bij eFishery, een portfoliobedrijf in een fonds waarin het ASN Biodiversiteitsfonds belegt. Het gevolg hiervan was een afwaardering. We betreuren deze situatie enorm en kunnen ons voorstellen dat het vragen oproept. Hoewel het onderzoek naar eFishery nog loopt, vinden we het belangrijk om uitleg te geven over de achtergrond hiervan.
Onverwachtse waardedaling
Van januari tot en met november 2024 nam het financieel rendement van het ASN Biodiversiteitsfonds toe met 1,64%. Dit kwam door de waardestijgingen van de meeste onderliggende investeringen en hangt samen met herstel van de biodiversiteit. Toch sloot het ASN Biodiversiteitsfonds het jaar af met een onverwacht negatief rendement van -8,11%.
Aqua-Spark is een van de fondsen waarin het ASN Biodiversiteitsfonds belegt. In december 2024 bracht Aqua-Spark ons op de hoogte van vermeende boekhoudfraude bij eFishery, een van zijn portfoliobedrijven. Daardoor moest Aqua-Spark de waardering van eFishery fors verlagen. Die afwaardering werkte direct door in de waarde van het ASN Biodiversiteitsfonds.
Aqua-Spark maakt zich sterk voor de verduurzaming van aquacultuur door durfkapitaal te verschaffen aan bedrijven die actief zijn in de keten van kweekvis en -garnalen, waaronder eFishery. eFishery was actief als Indonesische leverancier van technologie en diensten aan vis- en garnalenkwekers. Een belangrijk product was een intelligent voersysteem. Daarnaast bood eFishery een platform voor het beheer van viskwekerijen, inclusief toegang tot visvoer, financiering en afzetmarkten.
eFishery gold als een succesvolle, snelgroeiende startup. Naast het Nederlandse Aqua-Spark, trok eFishery veel grote internationale investeerders aan, waaronder het Japanse SoftBank en het Singaporese staatsfonds Temasek. Na verschillende investeringsronden van samen honderden miljoenen dollars werd eFishery in de markt gewaardeerd op meer dan een miljard dollar.
Vermoedens van geraffineerde boekhoudfraude
De oprichters van eFishery lijken op geraffineerde wijze de omzet veel groter te hebben voorgedaan dan deze in werkelijkheid was. Dit is gebeurd ondanks de due diligence door Aqua-Spark en andere ervaren internationale investeerders. Een deel van deze investeerders was vertegenwoordigd in de board van eFishery en bezocht het bedrijf in Indonesië regelmatig.
Na de vermoedens van boekhoudfraude heeft Aqua-Spark eFishery eind vorig jaar direct afgewaardeerd. Deze afwaardering had negatieve gevolgen voor de fondswaarde van Aqua-Spark en daarmee voor de waarde van de participatie van het ASN Biodiversiteitsfonds. Als gevolg hiervan daalde de waarde van het hele ASN Biodiversiteitsfonds, dat daardoor 2024 moest afsluiten met een negatief rendement.
Onderzoek loopt nog
Het onderzoek naar eFishery loopt op dit moment nog steeds, al is het bedrijf op dit moment niet meer operationeel. De vermeende boekhoudfraude heeft het ecosysteem van innovatieve startups en investeerders in Indonesië en de rest van Zuidoost-Azië geschokt. Het treft vele duurzame ondernemers en investeerders, maar ook de duurzame beleggers in Nederland.
Uitzonderlijke gebeurtenis
Het verstrekken van durfkapitaal, zoals Aqua-Spark dat doet, gaat altijd gepaard met risico’s. Een goed gespreide portfolio, zoals het fonds die heeft opgebouwd, kan dat risico dempen. Voor partijen zoals het ASN Biodiversiteitsfonds, die indirect investeren in de innovatieve bedrijven die bijdragen aan de biodiversiteit, bewegen rendement en risico zich daardoor binnen verantwoorde marges.
De vermeende grootschalige boekhoudfraude bij eFishery is een uitzonderlijke gebeurtenis die deze investeringspraktijk ruw heeft verstoord. Aqua-Spark was voor het ASN Biodiverisiteitsfonds, dat in de groeifase verkeert, een belangrijke investering. Dat kwam onder andere door de sterk gestegen waardering van eFishery. Daardoor had de vermeende boekhoudfraude bij het bedrijf een extra groot effect op het ASN Biodiversiteitsfonds.
Positief rendement zonder afwaardering
Als wij de afwaardering van eind december buiten beschouwing laten, wordt duidelijk dat de fondsinvesteringen in de portefeuille van het ASN Biodiversiteitsfonds afgelopen jaar positief hebben bijgedragen aan het rendement, na aftrek van kosten.
De investering in Aqua-Spark past voor het ASN Biodiversiteitsfonds binnen de sector duurzame zeeën en visserij, dat naast duurzame bosbouw, regeneratieve (bos)landbouw en ecotoerisme behoort tot de aandachtsgebieden van het fonds. Daarbij richt het ASN Biodiversiteitsfonds zich op spreiding van risico’s door wereldwijd te beleggen in verschillende sectoren, fondsen en bedrijven.
Investeren in biodiversiteit belangrijker dan ooit
De urgentie om het verlies aan biodiversiteit een halt toe te roepen is groter dan ooit. Het ASN Biodiversiteitsfonds draagt hieraan bij door te investeren in verdienmodellen die bijdragen aan het beschermen en herstellen van de natuur. Wij zien marktpotentieel om met het fonds te blijven groeien om zo steeds meer bij te dragen aan herstel en bescherming van de biodiversiteit.
Het ASN Biodiversiteitsfonds helpt bedrijven op te schalen, zodat zij de economie van de toekomst - waarin mens en natuur in balans zijn - sneller dichterbij brengen. Wij focussen hierbij op een belangrijk evenwicht tussen rendement voor investeerders, biodiversiteitswinst en ondersteuning van lokale gemeenschappen.