Niet alles aan elektrische auto’s is even duurzaam

De elektrische auto lijkt klaar voor een bijdrage aan de duurzame transitie. ASN Impact Investors selecteert daarom voor zijn ASN Milieu & Waterfonds spelers uit de EV-sector die de meeste waarde opleveren én voldoen aan de meest strenge duurzaamheidscriteria. Waarom Tesla die lat niet haalt, leggen Stephan Langen, fondsmanager van ASN Impact Investors en en portefeuillemanager Justin Winter (Impax) uit.

Stephan Langen,

Fondsmanager ASN Milieu & Waterfonds

Er zijn tijden geweest in het 20-jarige track record van het ASN Milieu & Waterfonds dat techfondsen die bijdragen aan een duurzamere samenleving minder aandacht kregen van beleggers. Tegenwoordig staan ze in het middelpunt van de belangstelling. Als ze een rol spelen in de opmars van de elektrische auto ofwel EV, mag je gerust van een hype spreken. Tesla en andere fabrikanten van EV’s zagen hun waarderingen het afgelopen jaar tot grote hoogten stijgen - ook als ze nog niet eens een product op de weg hebben. De koersen van sommige startups die veelbelovende nieuwe accutechnologie ontwikkelen, explodeerden zelfs, op beloften die nog wat verder in de toekomst liggen.

Elektrisch rijden sexy

Het was Elon Musk die met Tesla elektrisch rijden sexy maakte, met zijn sportieve roadster en later het zakelijke model S. Nu zijn we een decennium verder, en inmiddels geldt een elektrische auto als een broodnuchtere keuze voor massa’s Nederlandse leaserijders. De gevestigde orde in de auto-industrie heeft de handschoen opgepakt en er is volop keuze in EV’s. Dat zorgt voor de definitieve doorbraak van het duurzamere alternatief voor personenauto’s met een verbrandingsmotor.


‘Elektrificatie van transport, en dan met name personenauto’s, heeft enorm aan momentum gewonnen,’ concludeert Stephan Langen, als fondsmanager bij ASN Impact Investors verantwoordelijk voor het ASN Milieu & Waterfonds. ‘Daar heeft overheidsbeleid ook bij geholpen: veel landen hebben aangekondigd de brandstofauto in de ban te doen en ze stimuleren de aanschaf van EV’s met subsidie of fiscale voordelen. En dat is echt toe te juichen, want de EV kan een wezenlijk aandeel hebben in het terugdringen van de uitstoot van broeikasgassen in het transport. Als we de klimaatdoelen van ‘Parijs’ willen halen, en dus economische groei willen loskoppelen van transportemissies, zal de elektrische auto daarin een belangrijke rol spelen. Een leidende rol wat mij betreft, zolang andere technische innovatie die de uitstoot terugdringt nog niet marktrijp is.’

'Als we de klimaatdoelen van Parijs willen halen, zal de elektrische auto daarin een belangrijke rol spelen.'
Stephan Langen, Fondsmanager ASN Milieu & Waterfonds

Focus op energiebesparing

Het is daarom bijna vanzelfsprekend dat Langen voor zijn fonds ook in de EV-sector zoekt naar geschikte investeringen. ‘Het gaat om een transitie die bijdraagt aan het terugdringen van uitstoot, terwijl het voor ons fonds groeiende waarde (rendement) oplevert. We hebben op dit moment met het fonds voor ongeveer 27% energie efficiëntie en voor 10% procent exposure in de hernieuwbare energie. Maar daarbinnen focussen we ons vooral op bedrijven die bijdragen aan energiebespáring, minder op producenten van duurzame energie als zodanig.’ Als je als investeerder je zinnen hebt gezet op bedrijven die actief zijn in de wereld van elektrische auto’s, heb je wereldwijd een enorme keuze aan spelers binnen de relatief nieuwe markt.

Bij die selectie werkt ASN Impact Investors nauw samen met de Britse vermogensbeheerder Impax, als delegated asset manager verbonden aan het fonds. Impax is net als ASN Impact Investors een echte pionier in duurzaam beleggen, met een lange staat van dienst. Justin Winter is er Langens counterpart. ‘Verkijk je er niet op’, zegt Winter: ‘Dat een opkomende technologie voor ongekende groei zorgt, betekent nog niet dat het per definitie een goede investering is, zeker niet voor de langere termijn, en dat is toch waarop wij ons richten. De auto op zichzelf was meer dan een eeuw geleden ook een revolutie. Duizenden producenten had de auto-industrie, waarvan er in een land als de VS uiteindelijk nog 3 spelers over zijn, waarvan er 2 niet zo lang geleden bijna omvielen.’

Justin Winter, Impax

Portefeuillemanager ASN Milieu & Waterfonds

 Sterke nichespelers

ASN Impact Investors en Impax kijken daarom niet zozeer naar EV-fabrikanten, maar eerder naar hun toeleveranciers. En dan vooral naar bedrijven die volop profiteren van de marktgroei in de EV-sector, maar zelf actief zijn in een niche die niet wordt overstroomd door nieuwe toetreders.
Winter: ’Neem batterijtechnologie. Gevestigde autofabrikanten als Volkswagen zetten nu in een enorm hoog tempo batterijfabrieken neer, nieuwe spelers doen hetzelfde en uiteindelijk wordt het lastig in te schatten wie als winnaar naar boven komt – als er überhaupt al winst wordt gemaakt door de prijsdruk die je in zo’n volle markt kunt verwachten.’

Dat een nieuwe technologie voor ongekende groei zorgt, betekent nog niet dat het per definitie een goede investering is'
Justin Winter, Portefeuillemanager ASN Milieu & Waterfonds

In plaats van accufabrikanten zet het ASN Milieu & Waterfonds daarom in op ‘gezonde’ deelmarkten, op specialisten die sterk zijn in een niche, flink groeien en ook wat hun beurskoers betreft nog volop potentie bezitten. ‘Dat zijn dus niet de koplopers die hun nek uitsteken met een technisch revolutionair product. Zoiets wordt vroeg of laat toch breed opgepakt door de hele industrie, en daarmee verdwijnt dan het onderscheidend vermogen van zo’n aanbieder. Kijk maar hoe snel de voorsprong van Tesla nu wordt ingelopen door Big Auto.’

Holistische kijk op duurzaamheid

Tot zover de strategische blik waarmee elke investeerder zal zoeken naar het beste rendement. Maar ASN Impact Investors is een bijzondere belegger die duurzaamheid centraal stelt. Het heeft daarvoor strenge criteria opgesteld waarmee het bedrijven screent en selecteert. Die voortdurende screening leidt tot een duurzaam beleggingsuniversum, een lijst met bedrijven die voldoen aan de aller strengste eisen als het gaat om hun omgang met het milieu, hun werknemers en goed ondernemingsbestuur (de ESG-waarden).
Langen: ‘We hebben een holistische visie op duurzaamheid: dat draait niet alleen om het klimaat. Mensenrechten en biodiversiteit zijn wat ons betreft even belangrijk. We willen bijvoorbeeld in 2030 bereiken dat al onze beleggingen en financieringen per saldo ook nul nettoverlies aan biodiversiteit veroorzaken.’ Neem de batterijen die elektrische auto’s van energie voorzien, zegt Langen. Die zijn in zo’n benadering niet onomstreden. Het is wat hij noemt de keerzijde van de groene medaille. ‘Onze holistische benadering maakt, dat we onze ogen niet sluiten voor de problemen rond zeldzame grondstoffen als kobalt, die in de accu’s worden verwerkt. Kobalt wordt vaak gewonnen in conflictgebieden, en er is een groot risico dat er kinderarbeid aan te pas komt. Gelukkig heb je initiatieven als de Fair Cobalt Alliance, die misstanden tegengaan. Als wij in bedrijven willen investeren, moeten ze aangesloten zijn bij zo’n alliantie. Wij eisen namelijk dat partijen hun toeleveringsketen actief managen op het gebied van milieurisico’s en mensenrechten.’

Tesla en mensenrechten

Een voorbeeld van een bedrijf dat de lat bij ASN Impact Investors om een andere reden niet haalt, noemt Winter: ‘Het Koreaanse LG Chem is een flinke speler in accutechnologie en vanuit beleggingsoogpunt op zich heel interessant. Het is ook uitstekend gepositioneerd om te profiteren van de doorbraak van EV’s, maar het is ook een chemiebedrijf. En het levert op andere markten stoffen die de biodiversiteit schaden. Daardoor komt het niet in aanmerking voor opname in het ASN Milieu & Waterfonds.’
Opmerkelijk is dat zelfs Tesla, toch min of meer het boegbeeld van de elektrificatie van auto’s, niet tot ASN’s universum is doorgedrongen. Dat heeft vooral te maken met de governance binnen het bedrijf. Of beter gezegd: het gebrek daaraan. Elon Musk opereert als testosteron-ceo en grootaandeelhouder zonder dat hij veel tegengas krijgt. Langen: ‘Daar komt bij dat hij actief zijn werknemers ontmoedigt om zich aan te sluiten bij een vakbond. Dat is in strijd met de werknemersrechten waar wij als ASN Impact Investors ook scherp op letten.’
Winter: ‘Je mag respect hebben voor Musk, want hij durfde het op te nemen tegen de gevestigde orde en hij heeft echt geholpen om de elektrificatie te versnellen. Maar zijn bedrijf is niet iets waarin wij het geld van onze klanten willen investeren.’
Fondsen die de ASN-lat wél haalden en een plek verdienden in het ASN Milieu & Waterfonds zijn bijvoorbeeld LittelFuse, een Amerikaanse leverancier van schakelaars en sensoren, en LEM, de wereldmarktleider in transducers, onderdelen die de verschillende voltages in elektrische auto’s regelen, uit Zwitserland.

Koerswinst op langere termijn

Inderdaad, snelgroeiende sterspelers in onmisbare niches, maar sexy is anders. ‘Dat klopt misschien vanuit productoogpunt,’ lacht Langen, ‘Maar wij gaan voor impact en groei die ook op termijn waarde toevoegt aan ons fonds.’ De koersen van elektrische automakers als Tesla, NIO en Lucid Motors zijn inderdaad spectaculair gestegen, maar hoe houdbaar is die koerswinst op langere termijn? Langens fonds liet recent vergeleken met de benchmark misschien wat rendement liggen door zijn uiterst selectieve benadering van de EV-markt en bijvoorbeeld ook door de afwezigheid van ‘Big Tech’ in zijn portfolio. Maar desondanks outperformde het in 2021 tot nu toe de gezaghebbende FTSE Environmental Technologies 100 Index: het Milieu & Waterfonds had year to date een rendement van meer dan 14,9 procent, terwijl de index op 5,5% bleef steken.


‘Wij zijn letterlijk niet van gisteren’, zegt Langen. ‘Meer dan 20 jaar geleden waren we een pionier in impact investeren. Dat levert ons vandaag de dag een schat aan ervaring en expertise op waarmee we de hypes echt wel van duurzame waarde kunnen onderscheiden. Wij staren ons niet blind op kwartaalrendementen.’

Delen op: