Ivan aan den Toorn, ESG regulation specialist ASN Impact Investors
De SFDR, die greenwashing helpt tegengaan, de EU Taxonomie voor duurzame investeringen: er zijn behoorlijk wat ‘groene’ regels. Maar brengen ze de duurzame toekomst ook sneller dichterbij of is het vooral extra rompslomp? ‘Regels helpen investeerders om concreet te maken wat ze nu écht willen met duurzaamheid, en hoe ze die strategie vormgeven’, zegt Ivan aan den Toorn, ESG regulation specialist bij ASN Impact Investors.
Jij bent dé expert op het gebied van regelgeving bij ASN Impact Investors?
‘Al ben ik geen jurist, ik heb na mijn studie industriële ecologie in Leiden en Delft wel mijn werk gemaakt van nadenken en adviseren over regelgeving. Hiervoor werkte ik onder meer bij Dufas, de belangenvereniging voor vermogensbeheerders. Mijn taak was daar het adviseren over de positie die we als vermogensbeheerders innemen ten aanzien van duurzaamheidswetgeving uit Den Haag en Europa.’
‘Maar ik wilde graag nog dichter bij de praktijk van het investeren uitkomen, daarom zocht ik een plek bij een vermogensbeheerder die duurzaamheid heel serieus neemt. En dat is ASN Impact Investors natuurlijk bij uitstek. Ik was persoonlijk ook al jaren klant en ik had een band met de missie en visie. Hier zie ik mijn rol als het meedenken over en meewerken aan het praktisch toepassen van de regels.’
En als voormalig lobbyist weet je hoe die regels tot stand komen?
‘Ik noem het belangenbehartiging: je doet je best om te zorgen dat de mensen die over de regels beslissen goed zijn geïnformeerd over hoe vermogensbeheerders hun werk doen. Dat ze begrijpen wat de gevolgen zijn van regels, of ze wel toepasbaar zijn en nut hebben.’
‘Die jaren gaven me ook veel inzicht in hoe de politiek werkt, zowel in Den Haag als in Europa. Ik zit overigens nog steeds bij Dufas, maar nu als een van de vertegenwoordigers van ASN Impact Investors.’
Van regels, zeker als die tot extra rapportageverplichtingen leiden, vraag je je weleens af: leiden ze nou echt tot meer duurzaamheid?
‘Ik sta daar wel positief in, ook al zijn er natuurlijk lastige punten die misschien na een evaluatie kunnen worden verholpen. Maar de SFDR, die verplicht informatie te verstrekken over duurzame beleggingsproducten, dwingt partijen na te denken over: wat vinden we duurzaam en wat zijn onze duurzame doelstellingen? Het antwoord daarop kan verschillend zijn, maar toch is dan de volgende vraag: welke strategie zetten we in om dat doel ook echt te bereiken, en hoe gaan we dat vervolgens meten?’
‘In het begin werd het door velen als compliance gezien, als verplichte invuloefening. En er zijn ook aanbieders die de SFDR-classificatie met de ‘groene’ fondsen van artikel 8 en het ‘donkergroene’ artikel 9 vooral inzetten voor hun marketing. Maar ik zie het nu gelukkig verschuiven, die fixatie op die categorieën wordt meer en meer losgelaten in de markt en nu komt echt de inhoudelijke discussie op gang over: hoe kan ik met mijn producten bijdragen aan duurzaamheid?’
"‘De fixatie op die categorieën wordt meer en meer losgelaten in de markt en nu komt echt de inhoudelijke discussie op gang over: hoe kan ik met mijn producten bijdragen aan duurzaamheid?’
Voor ASN Impact Investors was rapporteren over een duurzame strategie natuurlijk een peulenschil
‘Nou, we zagen het in de eerste plaats als regelgeving waaraan we moeten voldoen, maar die rapportages bleken wel degelijk bij te dragen aan onze ontwikkeling. Het is toch weer een nieuwe vorm waarin we aan beleggers nog eens uitleggen wat we exact willen bereiken voor de wereld, hoe we dat denken te gaan bereiken en hoe we het resultaat meten - in feite uitleggen waarom ze in het fonds moeten stappen. Daarin kunnen ook wij ons nog best verbeteren.’
‘En daar help ik dus graag bij. Ik probeer de intimidatie van regelgeving weg te nemen zodat we kunnen focussen op de mooie aspecten ervan. Dat we kunnen zorgen dat die verplichte documentatie bijdraagt aan de heldere strategie, dat wat we hier opschrijven zó kristalhelder is, dat we de boodschap die we op andere plekken uitdragen ook kunnen aanscherpen.’
‘Wat ik wel echt sterk vind van ASN Impact Investors is dat we met onze impactfondsen hele concrete projecten en bedrijven financieren die ook concrete veranderingen bewerkstelligen. Bij het ASN Biodiversiteitsfonds kun je ook in de verplichte rapportages goed uitleggen hoe we investeren in natuurlijk kapitaal, en welke meetbare resultaten daar rechtstreeks uit voortkomen. Hetzelfde met ondernemerschap via het ASN Microkredietfonds en het klimaat via het ASN Groenprojectenfonds.’
In 2023 publiceerden we voor het eerst PAI statements. Leg eens uit?
‘Rapporteren over de Principle Adverse Impacts ofwel PAI-indicatoren is inderdaad een recentere verplichting die uit de SFDR voorkomt. Het vraagt in feite aan vermogensbeheerders na te gaan welke mogelijke negatieve impact hun investeringen kunnen hebben op bijvoorbeeld emissies of verlies van biodiversiteit. De PAI-indicatoren moeten ook meegenomen worden bij het bepalen of iets een duurzame belegging is. Hier gaat het om trade-offs: wat neem ik voor lief als ik duurzaam investeer? Maar het is lastig te sturen op de PAI-indicatoren, daarvoor zijn ze niet specifiek genoeg.’
‘Je kunt er ook verschillend mee omgaan, ook omdat de wet daar veel ruimte voor geeft. ASN Impact Investors hanteert heel gedetailleerde criteria om een overzicht te geven van de mogelijke negatieve impact van investeringen. Kan een project bijvoorbeeld invloed hebben op de natuur in een naastgelegen Natura-2000-gebied of soortgelijke gebieden in andere landen? En 20 hectaren aan zonnepanelen leveren wel schone energie, maar hoe past dat in de omgeving, welke impact heeft dat op mensen en biodiversiteit? En als ze in China zijn gemaakt: hoe staat het met de mensenrechten rond
de productie? Wij accepteren eigenlijk geen trade-offs: mensenrechten zijn net zo belangrijk als klimaat en biodiversiteit.’
Je ziet ook wat je noemt lastige punten in de regels zoals ze nu zijn?
‘Vanuit de SFDR bijvoorbeeld wordt heel veel data van beleggers gevraagd. Soms is het ontzettend lastig om die te verzamelen, soms valt het mee. De PAI-indicatoren die gaan over of je beleid voldoet aan VN-verdragen en Oeso-standaarden zijn tamelijk generiek. Wij kijken al veel gedetailleerder naar de impact van onze beleggingen op natuur, klimaat en mensenrechten en hebben zo’n indicator in feite niet nodig. Maar we moeten hem wel produceren en dat kost veel tijd.’
Wat kan er beter aan de Europese wetgeving?
‘Regelgeving zou beleggers moeten helpen om het onderscheid te maken tussen meer en minder duurzame fondsen, maar het mag er niet toe leiden dat duurzame fondsen door de extra rapportagelasten duurder zijn dan niet-duurzame tegenhangers. Met de huidige regelgeving is een basis gelegd, maar er zijn wijzigingen nodig om ze effectiever te maken. Denk beter na over welke informatie nu echt handvaten biedt aan beleggers en andere stakeholders om te kunnen uitmaken of een partij aan greenwashing doet.’
‘Het zal nog wel even duren voordat de regels worden aangepast, maar bij de SFDR is daarmee al een begin gemaakt. Wat mij betreft moet de nadruk blijven liggen op het doel, de strategie en impact van de fondsen. Dit kan ondersteund worden door een kleinere set aan indicatoren om negatieve impacts te meten, maar dan moeten ze wel specifiek genoeg zijn om te kunnen beoordelen, en breed genoeg om van toepassing te zijn op verschillende soorten beleggingen. ’
